اثرات مثبت و منفی دوزبانگی

بعضی معتقدند که دوزبانگی اثرات منفی بر پیشرفت زبان، اهداف تربیتی، رشد شناختی و هوش می گذارد، بعضی دیگر بر این باورند که دوزبانگی دارای اثرات مثبت بوده و اینکه کودک نه فقط در مدرسه دارای پیشرفت است بلکه همچنین دارای قابلیت شناختی و قدرت ابتکار بالایی می باشد.

اثرات مثبت : رونژات، از طریق بررسیهایی که انجام داده به اثرات مثبت آن اشاره دارد و می گوید کودکی که در حال فراگیری تکلم به دو زبان است نه تنها آن زبانها را به آسانی یاد می گیرد بلکه در هر زبان به مهارت و اطمینان می رسد و لذا لیاقت نگهداری در سیستم زبانی را در کنار هم و استعمال هر کدام از آنها را بر حسب طرف گفتگو و ترجمه مفاهیم از سیستمی به سیستم دیگر با کلماتی دیگر دارد. لئوپولد در پژوهشهای خود به این نتیجه می رسد که کودک دوزبانه از موهبت خاصی برخوردار می شود و بر این باور است که کودک دوزبانه که برای هر شیئی دو واژه می شنود وادار می گردد تا به محتوی و معنی واژه ها بیشتر از صورت آن توجه کند. او می گوید در دو زبانگی مزیتی را می بینیم که کودک را به جای گفتار طوطی وار به اندیشیدن وا می دارد. «گروسین» دوزبانه بودن را یک ذخیره بزرگ برای کودک محسوب می دارد و معتقد است که کودک دوزبانه دارای یک آگاهی بهتر از زبانهای مختلف است. «بیسگوان» و «مک لی» معتقدند که چون فرد دوزبانه از دو زبان سود می جوید در نتیجه دو ابزار ذهنی در اختیار دارد لذا دوزبانه بودن، ازدیاد توانایی بالقوه در فرد، به ذهن متبادر می شود.(دیناروند، 1386)

اثرات منفی: بعضی از متخصصین و زبان شناسان به اثرات منفی دوزبانگی اشاره دارند. دیولی و بورت در پژوهشی که در سال 1972 انجام دادند پس از بررسی و طبقه بندی انواع تداخل در رفتار زبانی کودکان دوزبانه آنها را با اشتباههای کودکان یک زبانه در جریان فراگیری زبان مادری مقایسه کردند، و اثرات منفی آن را در کودکان دوزبانه گزارش دادند. مطالعات جین و مطالعات تطبیقی سلینکر حاکی از تداخل در گفتار دوزبانه هاست. جرزپرزینت معتقد است که کوشش کودک برای تسلط دو زبان به جای یک زبان به طور حتم، باعث کاهش قدرت او در یادگیری چیزهای دیگر خواهد شد که می بایست فرا گرفته شوند. (دیناروند، 1386)

نتیجه گیری:

آموزش دوزبان می تواند دو امکان کاملا متفاوت را برای کودک به وجود آورد به این معنی که اگر با شیوه ی صحیح آموزش داده شود، مزایای زبانی و اجتماعی فراوانی برای کودک به ارمغان می آورد. اما اگر والدین از ایجاد یک محیط مناسبی برای ظهور توانایی درکودک غفلت کنند، روند رشد زبان در وی ناقص باقی می ماند و او در هیچ یک از زبان ها تبحری به دست نخواهد آورد. همچنین، والدین باید در زبانی که به کودک خود می آموزند، تبحر کافی داشته باشند. طبق دیدگاه زبان شناسان، اگر آموزش زبان پیش از سه سالگی آغاز گردد کودک دوزبانه همزمان و اگر پس از سه سالگی شروع شود، کودک دوزبانه متوالی خواهد شد. تجربه کشورهای مختلف نشان می دهد که پیامدهای منفی دوزبانگی، هنگامی بروز میکند که زبان مادری وسیلۀ محاوره در خانه و جامعه است اما جایی در نظام رسمی آموزش ندارد.

اعظم امیری

لینک منبع