نگار ملکی در پاسخ به سوال گزارشگر نوژنها در رابطه با اینکه به عنوان یک فعال حیطه ی زنان وضعیت زنان بلوچستان را چطور ارزیابی می کند گفت: «اگر به تاریخ این سرزمین برگردیم خصوصا قبل از استعمار، مردان بلوچ بر فرهنگ و منش و اعتقادات خود خیلی پایبند بوده‌اند و زنان جایگاه بالایی نزد آنان داشتند، در تاریخ شفاهی که اکثریت تاریخ این منطقه را در برمی‌گیرد در دیوان شاهان و حاکمان مجالس مشورت و همفکری بوده که همیشه زنان در آن حضور داشتند.چیزی که در دیگر ممالک کمتر دیده شده است.»
این فعال حقوق زنان بلوچ در ادامه گفت: «در جامعه ی بلوچ دختر همیشه نماد پاکی و برکت بوده بلعکس دیگر فرهنگها که اکثرا زنان را مایه شومی و یا ننگ قلمداد میکردند. حتی اگر ما در تاریخ به عقب برگردیم که سابقه ی اسلام در میان بلوچها به هزار سال هم میرسد این مردمان در کنار احترام برای دین، همچنان برای فرهنگ بومی خود هم ارزش قائل بوده‌اند که وقتی بین دو نفر همسر یا دو قوم مشکل و یا اختلافی پیش می‌آمد از آنها سوال میشد آیا میخواهید با قوانین شریعت بین شما قضاوت کنیم یا بر مبنای فرهنگ و عرف بلوچی؟ که نشان از منش و فرهنگ غنی مردمان بلوچ دارد.»
وی در خصوص اعمال خشونت علیه زنان بلوچ گفت: «در مورد خشونت علیه زنان اگر کنکاش کنیم بیشترین اعمال خشونت‌ها را بعد از استعمار شاهی داریم به خصوص اولین قتل ناموسی از طرفی حاکمی به نام دادشاه که بخاطر سوءظن جان همسر خود را گرفت و امروز هم در دوره‌ی حکومت آخوندی با تسلط افراطیون مذهبی بر جامعه ی مدنی بلوچستان اوج ظلم و تبعیض را جامعه و به خصوص زنان بلوچ شاهد هستیم.»
نگار ملکی افزود که رژیم جدا از اینکه از لحاظ مادی مردم را فقیر نگاه میدارد بلکه سعی میکند فرهنگ بیگانه را هم تقویت کند. مجموع این عوامل باعث شده سطح خشونت‌ها علیه زنان بلوچ بیشتر شود و قتل‌های ناموسی شکل بگیرد و در بستر لفظ ناموس که در ادبیات مردسالار حکومتی خیلی پررنگ میشود در این چند دهه شاهد اتفاقات خشونت‌بار بیشتری نسبت به قبل و کل تاریخ بلوچ هستیم.
این فعال زن در ادامه فقر سیستماتیک علیه ملت بلوچ را یکی از مهم ترین دلایل افزایش مشکلات و خشونت ها علیه زنان بلوچ عنوان کرد و گفت که این مسئله باعث افزایش بیماری های روانی میان مردان بلوچ، ازدواج دختران در سنین کم بخاطر فقر خانواده و کشته شدن مردان بخاطر روی آوردن به شغل های پر خطر و افتادن مسئولیت خانواده به دوش زنان بلوچ میشود.
خانم ملکی در پاسخ به سوال گزارشگر “نوژنها” که گفته بود به عنوان یک فعال حقوق زن چه راهکاری را برای بالا بردن آگاهی زنان نسبت به تاریخ و وضعیت امروز و ایستادگی در مقابل ظلم سیستماتیک دارد و تاکنون چه اقداماتی انجام شده گفته هرچند حرکتهای چشمگیری در منطقه‌ی بلوچستان انجام نشده، اما تمام سعی ما بر این است که صدای زنان بلوچ باشیم و تبعیض و ظلمی که به این خطه روا داشته شده، صدای کم توجهی ای که در مسئله‌ی آموزش زنان به چشم می آید، را به گوش جهانیان برسانیم و خود را سازماندهی کنیم.
وی افزوده که ما هنوز با کمبود فضای آموزشی مناسب رو به رو هستیم مسئله ی نبود امنیت را بازتاب بدهیم. مسئله‌ی تجاوز گروهی به زنان پهره و همه‌ی این موضوعاتی که در کنار هم باعث شده خانواده‌ها به دختران اجازه‌ی حضور در جامعه و به خصوص فضاهای آموزشی را ندهند.
نگار ملکی در رابطه با هدف سازمان همدلین بانکان گفت: «هدف ما اینست که این آگاهی و شعور سیاسی را به خانواده‌ها بدهیم که تشخیص بدهند اصل و اساس مشکل کجا هست، شناخت درست مشکل خودش بخشی از راه‌حل است و با شناخت درست مشکل مردم ما میتوانند سمت‌وسوی درستی پیدا بکنند تا زنان بلوچ در صفوف مبارزاتی علیه این ظلم‌های سیستماتیک و نهاد مردسالار که در طی این دو رژیم متحمل شده‌اند را سازماندهی کنیم.»
این فعال زن بلوچ ادامه داد: «گرچه نسبت به سایر نقاط دیگر ما کمترین آمار جرم وجنایت را در بلوچستان دارا هستیم چه جرم در معنای عام و چه خشونت علیه زنان، اما نباید غافل باشیم و فکر کنیم این وضعیت مناسب است یا اینکه در آینده بیشتر نخواهد شد مخصوصا که رژیم عامدانه به این سیاستهای تبعیض جنسیتی و مردسالارانه دامن میزند تا بنیاد خانواده و فرهنگ آن جامعه را تضعیف کند تا راحتتر بتواند در آنجا حکومت و آستانه‌ی ظلم پذیری مردم آن منطقه را بالا ببرد.»
نگار ملکی در پاسخ به اینکه چرا تا به حال نهادها و سازمانهای مدافع زن در ایجاد این سازماندهی موفق نبوده‌اند، و اکثرا در حاشیه مانده اند گفت: «این حرف درست است و به نگاه امنیتی که در بلوچستان حاکم است برمیگردد. رژیم با این ابزار همیشه صدای لیدرها و نخبه ها را در نطفه خفه کرده و تشدید عامدانه ی جو امنیتی ترس را در دل مردم نهادینه کرده تا مبارزات نتواند آنطور که باید شکل بگیرد و اگر مبارزاتی هم هست که حقوق ملت بلوچ و زنان بلوچ به طور خاص حمایت میکند رژیم سعی میکند لباس امنیتی به آن بپوشاند و یا برچسبهای ضددینی میزند تا مردم بلوچ که عمدتا مردمی مذهبی هستند از نزدیک شدن و حمایت آنها دست بکشند.»
وی ادامه داد: «بد جلوه دادن هر ایده و حرکت اپوزسیون و آلترناتیو در نگاه مردم از رشد باورها و حرکت‌ها جلوگیری میکند که در واقع همان سیاست “تفرقه بنداز و حکومت کن” را پیش میبرد. برای همین به طور زیرساختی شعور سیاسی مردم عقب نگاه داشته شده و به لحاظ فرهنگی در فقر هست و هنوز این حرکت ها آنطور که باید سازماندهی نشده اند.»
خانم نگار ملکی در پایان گفته که تنها راه بالا بردن آگاهی و احیای فرهنگ بلوچ سازماندهی است. اگر مردم ما شناخت مناسب از حقوق خودشان داشته باشند احساس نیاز خواهند کرد و در مقابل ظلمی که بر تمام ملت بلوچ و به طور مضاعف بر زنان بلوچ اعمال میشود ایستادگی خواهند کرد و زنان هم در کنار مردان حضور پررنگتری در مقابل این نابرابری‌ها خواهند داشت.
