تحقیر مردم غیرفارس، نژادپرستی روزمره

برشی کوتاه از فیلم تکم‌چی که تحقیر روا داشته شده بر همه‌ غیرفارس زبانها را به چالش می‌کشد! فیلم تکم‌چی توانسته‌ با ظرافت به مسئله نژادپرستی زبانی در ایران بپردازد.

دختری اردبیلی به نام آلما در دانشکده هنر تهران مشغول تحصیل است. او از ترک بودنش خجالت می کشد و همیشه کتمان می کند. آلما سرگذشت آلمای "تکم چی" نیست که سرگذشت هزاران و صدها هزاران دختر و پسر ترک و کرد و ترکمن و عرب و بلوچ و .... است. فیلم تکم چی ساخته یداله صمدی، سعی دارد بگوید که هویت هر فرد محترم و قابل ستایش هست.

ابراهیم رشیدی از فعالان حرکت ملی آذربایجان در نقد این فیلم می نویسد: "انتخاب اسامي آلما، جئيران و آراز براي شخصيت هاي فيلم نشانگر فهم نويسنده از فرهنگ آذربايجان است و قابل تقدير مي باشد. مانند همه فيلم‌هايي كه با حضور مشترك دو عنصر فارس و ترك ساخته مي شود حاج خانم (رئيس انجمن خيريه) و بانوي پير مهرباني كه آلما از او نگهداري مي كند فارس است و آراز و حيدر (مخابراتچي ترك) عقب مانده ذهني هستند! وی در بخش دیگر به متن فیلم اشاره می کند در همان جا که استاد آلما از او سوال می کند؛ آیا شما ترک هستید؟ زبان به نقد می گشاید: "هنگاميكه استاد نقاشي از آلما مي پرسد«شما ترك هستيد؟» همه هم كلاسي ها مي خندند و استاد دوباره مي گويد «بله، آذري هستيد!» و حكايت هميشگي ترك و آذری تكرار مي شود.

سرطان نژادپرستی در ایران روز به روز گسترده تر می شود و به همه زندگی مردم غیر فارس زبان سرایت می کند. نژادپرستی محصول رفتارهایی است که فرد از کودکی یاد گرفته و در ضمیر ناخودآگاهش شکل داده است. نژادپرستی در ایران محصول تحمیل این فرهنگ، از سوی جامعه به شدت بیمار ایران است و جای تعجب ندارد اگر فردی غیر فارس زبان نیز علیه هویت خود باشد، زیرا او نیز محصول همین جامعه است.

اینجا سخن از رضا خان و پهلوی نیست، سخن از جمهوری اسلامی نیست، سخن از آن واکنش‌های ساده و ناگهانی است، فلان عکس العملی که عادی تلقی می شود و وقاحتی که تحمیل شده است. سخن از هزاران جوک نژادپرستانه ای است که به قول روشنفکران فارس زبان برای خنده گفته می شود و حال فرقی ندارد که آقای رییس جمهور آن را بگوید یا بقال سر کوچه. سخن از ورزشگاه های بیمار، سخن از صدا و سیمای ملی و در کل سخن از جامعه ی نژادپرست ایران است.