بخشی از مصاحبه دکتر ستار عزیزی، استاد حقوق دانشگاه بوعلیسینا، با نصرنیوز
پرسش: برخیها، آموزش زبان مادری و پیگیری تحقق این حق را با مخاطراتی، پیوند میدهند، آیا واقعا آموزش به زبان مادری، توسط گروههای قومی در درون یک کشور، امنیت کشورها را به خطر میاندازد؟ پاسخ: از منظر هنجاری باید مفهوم امنیت ملی را تعریف کرد. قابل قبول نخواهد بود اگر امنیت ملی را تنها در پرتو منافع، آمال، نیازها و آرزوهای یک گروه یا جمعیت (حتی اکثریت) تعریف کرد و منافع و آمال گروههای قومی اقلیت را نادیده گرفت. به عبارت دیگر، نمیتوان قرائتی تکگفتاری از امنیت ملی ارایه داد. امنیت ملی بنا بر تعریف لغوی آن، ناظر به تجمیع منافع و نیازهای تمامی عناصر و گروههای قومی یک جامعه است. ثانیا از منظر ابزاری نیز گروه اکثریت و غالب باید به این حقیقت توجه داشته باشد که حفظ منافع گروه اکثریت نیز ایجاب میکند که به خواستها و نیازهای مشروع اقلیت توجه مبذول دارد.

پرسش: بهعنوان کسی که در این حوزه مطالعه داشتهاید، تجربه سیاستهای زبانی در دیگر کشورهای چندزبانه، چگونه بوده؟ کدام سیاست به ارتقای امنیت ملی و کدام به تضعیف آن انجامیده است؟ انکار حقوق زبانی یا تحقق آن؟ پاسخ: تجربه بسیاری از کشورهای جهان را در چند دهه اخیر مطالعه کردهام. برای رعایت اختصار تنها به تجربه کشور فنلاند در ارتباط با سوئدیزبانها یا تجربه بلغارستان در مواجهه با ترکها در آن کشور اشاره میکنم. این کشورها ابتدا سیاست سرکوب زبانی را در پیش گرفتند که بهشدت ناموفق بود و به تضعیف امنیت داخلی این کشورها منجر شد. بعدها سیاست پذیرش تنوع زبانی و آموزش زبان آنها اتخاذ شده و آمار ملموس نشان میدهد، این سیاست کاملا موفقیتآمیز عمل کرده و موجب تحکیم وحدت ملی در آن کشورها شده است. با توجه به تجربههای متعدد در کشورهای چندزبانه، بهجد بر این اعتقاد هستم که توجه به حفظ زبانهای گروههای قومی و آموزش زبان مادری آنها در درازمدت به تقویت امنیت ملی و وحدت سرزمین در کشور کمک خواهد کرد.
Comments