دیدگاه اندیشه ایرانشهری به زبانهای غیرفارسی

محمود افشار یزدی بنیانگزار اندیشه پان ایرانیسم و اید‌ئولوژیِ ایرانشهری در توضیح اندیشه خود که سال ۱۳۰۴ در مجله‌ی آینده به چاپ رسید، نوشته است: ترویج کامل زبان و ادبیات فارسی و تاریخ ایران در سرتاسر کشور مخصوصاً در آذربایجان، کردستان، خوزستان، بلوچستان، و نواحی ترکمن‌نشین، کشیدن راههای آهن و ایجاد ارتباط میان نواحی مختلف مملکت، کوچ دادن اجباری برخی ایلات و عشایر آذربایجان و خوزستان به نواحی داخل ایران و آوردن ایلات فارسی‌زبان در این ایالات و شهرنشین کردن آنها، تغییرات کلی در تقسیمات کشوری و از بین بردن اسامی آذربایجان و عربستان و غیره، تغییر کلیهٔ اسامی ترکی و عربی در تمام نواحی و دهات و کوهها و رودهای ایران، ممنوع کردن استفاده از زبانهای محلّی در کلیهٔ محاکم، مدارس، ادارات دولتی و ارتش و غیره. منظور ما از کامل کردن وحدت ملّی ایران این است که در تمام مملکت زبان فارسی عمومیّت یابد، کرد و لر و قشقایی و عرب و ترکمن و غیره با هم فرقی نداشته، هریک به لباسی ملبس و به زبانی متکلّم نباشد... به عقیدهٔ ما تا در ایران وحدت ملّی از حیث زبان، اخلاق، لباس، و غیره حاصل نشود، هر لحظه برای استقلال سیاسی و تمامیّت ارضی ما احتمال خطر می‌باشد. اگر ما نتوانیم همه‌ی نواحی و طوایف مختلفی را که در ایران سکنا دارند یکنواخت کنیم، یعنی همه را به تمام معنی ایرانی نماییم، آیندهٔ تاریکی در انتظار ماست.