پیش از هر چیز دانستن نکات زیر ضروری است ۱.آمریکا #زبان_رسمی ندارد ۲.سیاستهای آموزشی را ایالتها تعیین می‌کنند ۳.سیستم آموزشی آمریکا، فقط #تک_زبانه نیست در آمریکا آموزش مبتنی بر زبان مادری، برنامه #آموزش_شناور_زبان نامیده می‌شود که به دو نوع کلی one-way و Two-ways تقسیم می شود. در اولی آموزش با زبان خانگی شروع و چند پایه ادامه پیدا می‌کند اما در دومی از همان ابتدا از هر دو زبان بعنوان زبان آموزشی استفاده می‌شود. مدلهای مختلفی از میزان استفاده از دو زبان، از ۵۰-۵۰ تا ۹۰-۱۰ (درصد) وجود دارد. در سال ۲۰۰۰ حدود ۲۶۰ مدرسه در سراسر آمریکا برنامه آموزشی دوزبانه داشتند که این تعداد در سال ۲۰۱۵ به ۲۰۰۰مدرسه و سال گذشته به ۳۰۰۰مدرسه رسید (این اعداد مربوط به مدارسی عمومی است که با هزینه دولتی اداره می‌شوند و نه مدارس خصوصی). این ۳۰۰۰ برنامه آموزش دوزبانه در ۳۰ ایالت اجراء می‌شود و ۱۸زبان مختلف را شامل می‌گردد. زبان اسپانیایی با حدود ۷۰٪ در رده اول و زبانهای چینی، عربی، تایوانی، روسی و فرانسوی نیز در رتبه های بعدی قرار دارند. دلیل گسترش سریع و روزافزون این نوع مدارس در ایالتهای مختلف، تحقیقات دانشگاهی بسیار زیادی است که در دو دهه گذشته انجام شده است. تحقیقات مذکور تأثیرات مثبت و گسترده آموزش دوزبانه را تصریح می‌کنند. بر اساس این نتایج بچه‌هایی که تحت آموزش به زبان مادری قرار می‌گیرند نه تنها عملکرد بهتری در زبان انگلیسی دارند، بلکه نمرات علوم و ریاضی آنها نیز در مقایسه با دانش‌آموزانی که به یک زبان تحصیل می‌کنند در پایه‌های ۴ تا ۸ تفاوت معناداری دارد. علاوه بر آن مهارتهای شناختی بهتر، توانایی حل مشکل و تصمیم‌گیری بهتری نیز از خودشان بروز می‌دهند. تجربه #لس_آنجلس در این میان جالب توجه است. مسولین آموزش لس‌آنجلس که در سال ۱۹۸۶ سیاست آموزشی #تک_زبانه انگلیسی را در مدارس عمومی اجباری کرده بودند پس از دو دهه این سیاست را لغو کردند و در سال گذشته طبق گزارش رسمی ۱۴۴ مدرسه دولتی در لس‌آنجلس، #آموزش_دوزبانه ارایه دادند. زبانهای اسپانیایی، کره‌ای، چینی، فرانسوی، عربی و ارمنی، ۶زبانی هستند که در ۱۴۴ مدرسه مختلف لس‌آنجلس به عنوان زبان مادری در کنار انگلیسی با مدلهای ۱۰/۹۰، ۳۰/۷۰ و ۵۰/۵۰ تدریس می شوند. نکته آخر: اگر مدارس خصوصی که به آموزش چندزبانه می‌پردازند را هم مدنظر قرار دهیم آنگاه به عددهای به مراتب جالبتری خواهیم رسید مثلا در لس آنجلس حدود ۲۷زبان مختلف درقالب برنامه آموزش #زبان_شناور تدریس می گردد که یکی از مدارس موفق خصوصی کالیفرنیا، مدرسه فارسی انگلیسی است.
کارشناس: دکتر امیرکلان استاد دانشگاه مک گیل کانادا پژوهشگر آموزش چندزبانه
