سال ۱۳۹۵ دکتر محسن رنانی ، پژوهشگر حوزه اقتصاد و استاد دانشگاه اصفهان در پیامی به سمینار توسعه عدالت آموزشی، با نگاهی توسعه محور به زبان، در مطلبی تحت عنوان «قتلِ زبانِ مادری و تخریب توسعه در ایران»، به تاثیر مستقیم عدم تدریس به زبان مادری بر توسعه نیافتگی پرداخت و تدریس به زبان های مادری را بعنوان ضرورتی برای گام نهادن در مسیر توسعه معرفی نمود که البته پیام فوق با واکنش منفی گروه های مختلف قرار گرفت. مهدی جامی، روزنامه‌نگار و وبلاگ نویس، در اعتراض به دیدگاه رنانی، در مقاله ای تحت عنوان «آموزش زبان مادری کلید حل کدام مشکل است»، تن دادن مهاجران به زبان غالب جامعه میزبان و قربانی کردن زبان مادریشان را امری طبیعی دانسته و نوشت: میلیون‌ها ایرانی که امروزه در خارج از ایران زندگی می‌کنند مؤید این امر است که فرزندان آنها حتی اگر در ورود به کشورهای اروپایی از زبان محل بی‌خبر باشند به سرعت آن را می‌آموزند.
دکتر امیر کلان، متخصص و پژوهشگر آموزش چندزبانه و استاد دانشگاه مک گیل کانادا، در پاسخ به مطالب آقای جامی، در مقاله ای تحت عنوان «آموزش چند زبانه؛ پیش شرط توسعه پایدار در یک جامعه چند فرهنگی» نوشت: فارغ از اینکه ترک‌ها، کردها، لرها، بلوچ‌ها، گیلک‌ها و سایر جوامع زبانی غیرفارس در ایران مهاجر نیستند و ساکنان تاریخی و به بیانی صاحبان سرزمینی هستند که بر روی آن زندگی می‌کنند، اشاره نویسنده به تن دادن طبیعی مهاجران به مرگ زبان مادری و پذیرش زبان جامعه میزبان هم دقیق و درست نیست و ناشی از بی‌اطلاعی از مشکلات زبانی جدی اقلیت‌های مهاجر در جوامع غربی است. برای نمونه، پژوهش‌ها نشان می‌دهند که نسل دوم مهاجران در هلند و لوکزامبورگ از نسل اول خود کمتر به زبان کشورهای میزبان تسلط دارند چرا که نفی هویت، آنها را به حاشیه کشانده است. جیم کامینز در تحقیقات خود در کانادا نشان می‌دهد که گر چه به نظر می‌رسد که کودکان مهاجر در زمان ۱ تا ۲ سال آنقدر انگلیسی یاد میگیرند که با دوستان خود اختلاط شفاهی کنند، برای فراگیری مطلوب زبان آکادمیک، که برای موفقیت در جامعه‌ی کانادا ضروری است، به ۵ تا ۷ سال تلاش مستمر احتیاج است که معمولا از سوی اولیا و سیاست‌گزاران آموزشی نادیده گرفته می‌شود. این تحقیقات توضیح می‌دهند که چرا طبق آمار TDSB، در منطقه‌ی اصلی آموزشی تورنتو، یک سوم دانش‌آموزان فارسی زبان در این شهر ترک تحصیل می‌کنند. ایرانی‌ها بعد از اسپانیایی‌زبان‌ها و دانش آموزان اهل سومالی بیشترین تعداد ترک تحصیل بین مهاجرین را دارند و این آمار در طول ۱۵ سال گذشته تقریبا ثابت مانده است.
