هر گاه چیزی یا کسی تبدیل به ابزار و یا نماد نژادپرستی شود، با نفرت حاصل از نژادپرستی روبرو شده و منفور می‌گردد. محسن رنانی، استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان و پژوهشگر حوزه توسعه، معتقد است که تخريب زبان مادري منتج به تخریب هویت گشته و نفرت و خشونت تولید می کند و در همین راستا در پیام به دومین همایش توسعه عدالت آموزشی که در تاریخ ۲۹ آذر ۱۳۹۵، تشکیل شد می‌گوید: چه تناقضی است که ما از یک سو سرمایه های زیادی را برای حفظ کتبیه ها و آثار مرده تاریخی خرج می‌کنیم و از سوی دیگر سرمایه های زیادی را برای محدود کردن و تضعیف زبانِ زنده‌ي مادریِ اقوامِ ایرانیِ غیرِفارسی زبان صرف می‌کنیم. تخریب زبان به تخریب فرهنگ و تخریب فرهنگ به تخریب هویت می انجامد. آنگاه وقتی هویت تخریب شد جای آن را نفرت و خشونت پر خواهد کرد. زبان مادری ابزار بسط سرمایه اجتماعی است و تخریب آن یعنی تخریب سرمایه اجتماعی. ما گمان کرده ایم که با فارسی سازی همه چیز در استانهای غیرفارسی‌زبان، به بسط انسجام اجتماعی کمک کرده‌ایم. اما چنین نیست. زبانِ تحمیلی، نوعی مقاومت درونی در یادگیرنده ایجاد می‌کند و او را آماده می کند تا در زمان مقتضی انتقام خود را از گروه تحمیل کننده بگیرد.
زندگی در کشوری با تنوع زبانی، قومی، فرهنگی، مذهبی، دینی و ... نیازمند بازنگری انتقادی در زمینه چگونگی برخورد با تفاوت‌ها است.
